جماعت‏وارگی و جماعت هیأتی

نویسندگان

  • علی کاظمی کارشناسی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
چکیده مقاله:

مناسک مذهبی، علاوه بر ایجاد زمینه‌ای برای کسب تجربه دینی، عامل مهمی در بازتولید وجدان جمعی در جامعه است. این موضوع، بیش از همه در مناسک جمعی و عمومی دیده می‌شود. در جامعه ایران، مناسک عزاداری محرم، یکی از عمومی‌ترین و جمعی‌ترین مناسک مذهبی است که علاوه بر کارکردهای دینی، تأثیر بسیار مهمی در سازماندهی گروه‌های اجتماعی و هویت اجتماعی مردم شیعی دارد. اجتماعات و تشکل‌های دینی که حول این مناسک شکل می‌گیرد، یکی از مجاری اصلی جامعه‌پذیری افراد در حوزه جمعی است. در جامعه شیعی ایران، به نوع خاصی از سازماندهی گروهی و اجتماع مذهبی که در زمینه مناسک عزاداری شکل گرفته است، هیأت مذهبی گفته می‌شود. در مقاله حاضر، به لحاظ انسان‌شناختی مؤلفه‌ها و ساختار هیأت‌های عزاداری و تأثیر و کارکرد آنها در بازتولید شکل خاصی از سازماندهی اجتماعی مؤمنان و هویت اجتماعی گروه‌های مذهبی بررسی شده است. هیأت‌های عزاداری، یکی از اشکال سنتی گروه‌های اجتماعی مذهبی است که ساختار آن در بسیاری از حوزه‌های جامعه ما، بازتولید شده است، بر این اساس در جامعه شیعی ایران، می‌توان از "جماعت هیأتی" یا "اجتماع هیأتی" بحث کرد. بر اساس نظریه‌های ویکتور ترنر درباره حوزه مرحله آستانه‌ای و جماعت‌وارگی، هیأت‌ها به مثابه نوعی جماعت‌واره، در فضاهای آستانه‌ای جامعه شکل گرفته‌ است و عامل مهمی در شکل‌گیری و تداوم هویت اجتماعی- مذهبی مؤمنان است. در شرایط امروز ایران، به دلیل گسترش رسانه‌ها و فضاهای مجازی، شاهد شکل‌گیری جماعت هیأتی مجازی یا رسانه‌ای نیز بوده‌ایم. از این رو، ظاهراً فهم هیأت‌ها، عامل مهمی در فهم ساختارهای تشکیلات جمعی سنتی ایران است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ویژگی های امام جماعت موفق و شایسته

 در این مقاله ویژگی های امام جماعت موفق و شایسته در پنج بخش به تصویر کشیده شده است:  در بخش نخست ویژگی های فردی و اخلاقی امام جماعت شایسته در قالب صفاتی مورد بررسی قرار گرفته ، لزوم آگاهی او از مسائل سیاسی و اجتماعی در بخش دوم تشریح شده است.  در سومین قسمت لزوم آگاهی امام جماعت از مسائل فقهی و شرعی را به بررسی نشسته و در بخش پسین ویژگی های ایشان را در آیینه آیات وحیانی و روایات معصومین(ع) به ...

متن کامل

نقش و جایگاه صدیق در جماعت حسیدی

حسیدیسم، آخرین جنبش عرفانی در تاریخ یهودیت است که در نیمۀ دوم قرن هیجدهممیلادی ظهور و گسترش یافت . صدیق، محور و کانون جماعت حسیدی، و بارزترین وجهتمایز عرفان حسیدی از دیگر گرایش های عرفانی در فرهنگ یهو د است . در عرفان حسیدیصدیق انسان کامل و واسطۀ بین خداوند و حسید یا مرید می باشد، به این معنا که برایگناهان مریدان خود شفاعت می کند، دعاها و عبادات آنها را به بارگاه خداوند انتقال می دهدو از سوی دی...

متن کامل

نقش و جایگاه صدیق در جماعت حسیدی

حسیدیسم، آخرین جنبش عرفانی در تاریخ یهودیت است که در نیمۀ دوم قرن هیجدهممیلادی ظهور و گسترش یافت . صدیق، محور و کانون جماعت حسیدی، و بارزترین وجهتمایز عرفان حسیدی از دیگر گرایش های عرفانی در فرهنگ یهو د است . در عرفان حسیدیصدیق انسان کامل و واسطۀ بین خداوند و حسید یا مرید می باشد، به این معنا که برایگناهان مریدان خود شفاعت می کند، دعاها و عبادات آنها را به بارگاه خداوند انتقال می دهدو از سوی دی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 18  شماره 39

صفحات  153- 165

تاریخ انتشار 2012-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023